Dấu hiệu, nguyên nhân và cách chữa nấm miệng ở trẻ 2 tuổi cha mẹ cần biết

Cố vấn chuyên môn: Bác sĩ CKI – Phạm Nguyễn

- Nguyên Phó Trưởng khoa Phẫu thuật Hàm mặt - BV Răng Hàm Mặt TPHCM.
- Giấy phép hành nghề số 004447/HCM - CCHN

Đặt lịch hẹn Xem hồ sơ

Nấm miệng ở trẻ 2 tuổi là một tình trạng phổ biến do nấm Candida albicans gây ra, xuất hiện nhiều ở trẻ từ 6 tháng – 3 tuổi. Dấu hiệu thường gặp là mảng trắng bám lưỡi, lở miệng, trẻ quấy khóc, biếng ăn, kèm theo cảm giác khó chịu. Bệnh có thể lây truyền qua núm vú, đồ chơi, hoặc do sữa mẹ nhiễm nấm, đặc biệt khi vệ sinh không đúng cách. Nếu được điều trị đúng, như dùng thuốc Nystatin hoặc gel Daktarin, bệnh có thể khỏi trong 5–7 ngày. Bên cạnh thuốc, cha mẹ có thể áp dụng các biện pháp dân gian như dùng nước muối sinh lý, lá trà xanh, đồng thời duy trì chế độ ăn mềm – nguội – dễ nuốt và bổ sung vitamin C, sữa chua không đường giúp bé hồi phục nhanh. Để phòng ngừa nấm miệng, việc vệ sinh răng miệng từ sớm, tiệt trùng núm vú, và kiểm tra sức khỏe răng miệng định kỳ là điều rất quan trọng.

1. Nguyên nhân gây bệnh nấm miệng ở trẻ 2 tuổi

Nấm miệng là một bệnh lý thường gặp ở trẻ em, đặc biệt là trẻ sơ sinh và trẻ dưới 2 tuổi. Bệnh do nấm Candida albicans gây ra, loại nấm này thường tồn tại trong cơ thể người và không gây hại nếu được kiểm soát. Chỉ khi gặp điều kiện thuận lợi, nấm Candida albicans sẽ phát triển quá mức và gây bệnh nấm miệng.

1.1. Lạm dụng kháng sinh có thể gây nấm miệng ở trẻ

Trẻ dưới 1 tuổi thường phải sử dụng nhiều loại thuốc, trong đó đặc biệt là kháng sinh. Kháng sinh có tác dụng tiêu diệt vi khuẩn, nhưng đồng thời cũng làm giảm số lượng lợi khuẩn trong đường ruột. Lợi khuẩn có vai trò quan trọng trong việc cân bằng hệ vi sinh đường ruột, giúp kiểm soát sự phát triển của nấm Candida albicans. Khi số lượng lợi khuẩn bị giảm sút, nấm Candida albicans có cơ hội phát triển và gây bệnh.

1.2. Nấm miệng phát triển do khả năng đề kháng kém

Trẻ bị sinh non, nhẹ cân, hoặc thường xuyên ốm vặt do sức đề kháng kém cũng có nguy cơ cao mắc bệnh nấm miệng.

1.3. Nấm miệng ở trẻ 2 tuổi do bị truyền nhiễm từ mẹ

Trẻ 2 tuổi bị nhiễm nấm do mẹ có tiền sử bị nhiễm nấm âm đạo. Vì khi sinh bé ra, bé có tiếp xúc trực tiếp với nấm Candida albicans qua đường sinh nở thông thường. Nấm cũng có thể lây lan qua đường mẹ cho con bú.

1.4. Vệ sinh kém

Trẻ dưới 1 tuổi, đặc biệt là trẻ sơ sinh, chưa có khả năng tự vệ sinh răng miệng. Nếu trẻ bú bình nhưng bình không được vệ sinh sạch sẽ, hoặc sử dụng ti giả, ngậm nướu bị nhiễm nấm, trẻ có thể bị lây bệnh nấm miệng.

Có nhiều nguyên nhân gây ra nấm miệng ở trẻ 2 tuổi

2. Triệu chứng của bệnh nấm miệng

2.1. Các triệu chứng của bệnh nấm miệng ở trẻ thường bao gồm

• Xuất hiện các mảng trắng trên lưỡi, má, vòm họng hoặc môi. Mảng trắng này có thể lan rộng và dính chặt vào niêm mạc miệng, khó làm sạch bằng nước.
• Trẻ có biểu hiện quấy khóc, bỏ bú, lười ăn, khó chịu khi nuốt.
• Sốt nhẹ, mệt mỏi.

2.2. Giai đoạn nhẹ

Giai đoạn này thường bắt đầu với một mảng trắng nhỏ trên lưỡi. Mảng trắng này có thể lan rộng và dính chặt vào niêm mạc miệng, khó làm sạch bằng nước. Trẻ có thể có biểu hiện quấy khóc, lười ăn, khó chịu khi nuốt.

2.3. Giai đoạn nặng

Nếu không được điều trị, bệnh nấm miệng có thể tiến triển sang giai đoạn nặng. Ở giai đoạn này, nấm miệng có thể lan rộng sang các cơ quan khác, gây ra các triệu chứng như: Viêm họng, khàn tiếng, viêm phế quản, viêm phổi, tiêu chảy.

3. Điều trị nấm miệng ở trẻ như thế nào?

Bệnh nấm miệng ở trẻ thường được điều trị bằng thuốc kháng nấm. Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh mà bác sĩ chỉ định loại thuốc và cách dùng phù hợp.

3.1. Thuốc kháng nấm bôi miệng

Thuốc kháng nấm bôi miệng là lựa chọn đầu tiên trong điều trị nấm miệng ở trẻ. Các loại thuốc kháng nấm bôi miệng thường được sử dụng là:

• Miconazole 2%: Đây là một trong những thuốc dạng gel kháng nấm phổ rộng, có thể dùng được cho trẻ từ 4 tháng tuổi đến 2 tuổi. Thuốc được dùng để bôi tại chỗ bị nấm.
• Nystatin: Được bào chế dưới dạng dung dịch, dùng để rơ lưỡi, có thể dùng được ở cả trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.

Lưu ý khi điều trị nấm miệng ở trẻ nhỏ

Quy trình bôi thuốc nấm miệng cho trẻ

Chuẩn bị:

• Thuốc nấm miệng theo chỉ định của bác sĩ.
• Gạc chuyên dụng hoặc miếng bông gòn.
• Nước ấm.

Thực hiện:

• Cho trẻ uống nước hoặc vệ sinh sạch miệng.
• Rửa tay sạch sẽ.
• Quấn gạc hoặc miếng bông gòn vừa với đầu ngón tay.
• Nhúng ngón tay vào nước ấm để làm mềm gạc.
• Lấy lượng thuốc theo chỉ định.
• Chà đều thuốc vào hai má trong, vòm miệng và lưỡi của trẻ.
• Không cho trẻ bú hoặc ăn uống trong vòng 20 phút sau khi bôi thuốc.

3.2. Thuốc kháng nấm toàn thân

Trong trường hợp thuốc kháng nấm bôi miệng không có tác dụng, bác sĩ có thể kê đơn thuốc kháng nấm toàn thân bằng đường uống. Các loại thuốc kháng nấm toàn thân thường được sử dụng là: Amphotericin B, Fluconazole, Itraconazole,…

Liều dùng thuốc kháng nấm toàn thân cho trẻ em cần được bác sĩ chỉ định cụ thể.

Một số lưu ý khi sử dụng thuốc kháng nấm toàn thân cho trẻ

• Thuốc kháng nấm toàn thân có thể gây ra một số tác dụng phụ, chẳng hạn như buồn nôn, nôn, tiêu chảy,… Ba mẹ cần theo dõi trẻ khi sử dụng thuốc.

• Nếu trẻ có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, cần thông báo ngay cho bác sĩ.

3.3. Biện pháp hỗ trợ điều trị khác

Ngoài việc sử dụng thuốc, ba mẹ có thể áp dụng một số biện pháp hỗ trợ điều trị nấm miệng cho trẻ như:

• Giảm khó chịu: Vệ sinh miệng lưỡi bằng dung dịch kiềm, uống kháng histamin, paracetamol.
• Bổ sung vitamin nhóm B để tăng cường sức đề kháng cho trẻ.
• Bổ sung kẽm.
• Tẩy giun định kỳ để loại bỏ nguồn lây nhiễm nấm.

Bổ sung vitamin nhóm B cho bé

3.4. Lưu ý khi dùng thuốc trị nấm miệng ở trẻ 2 tuổi

• Thuốc kháng nấm chỉ dùng theo chỉ định của bác sĩ.
• Vệ sinh miệng cho trẻ đều đặn.
• Cẩn thận khi dùng thuốc bôi nấm miệng dạng gel ở trẻ sơ sinh.
• Không cậy đốm trắng trong miệng hoặc lưỡi trẻ.
• Không dùng bài thuốc dân gian.
• Không tự ý cho trẻ sử dụng thuốc kháng sinh.

4. Phòng ngừa bệnh nấm miệng

Nấm miệng có thể tái phát ở trẻ nếu không thực hiện các biện pháp phòng ngừa sau khi khỏi bệnh. Dưới đây là một số cách phòng nấm miệng tái phát ở trẻ:

• Vệ sinh răng miệng sạch sẽ cho trẻ: Đây là biện pháp quan trọng nhất để phòng ngừa nấm miệng tái phát. Ba mẹ cần hướng dẫn trẻ đánh răng ít nhất 2 lần/ngày và súc miệng bằng nước muối loãng sau khi đánh răng.
• Cho trẻ bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời: Sữa mẹ có chứa kháng thể giúp bảo vệ trẻ khỏi nhiễm trùng.
• Giữ vệ sinh đồ chơi và vật dụng cá nhân của trẻ: Giữ đồ chơi và vật dụng cá nhân của trẻ sạch sẽ, khô ráo.
• Tẩy giun định kỳ: Giun sán có thể làm suy yếu hệ miễn dịch của trẻ, làm cho trẻ dễ bị nhiễm nấm miệng.

Nấm miệng ở trẻ 2 tuổi có thể được điều trị bằng thuốc kháng nấm bôi miệng hoặc thuốc kháng nấm toàn thân. Ngoài ra, ba mẹ có thể áp dụng một số biện pháp hỗ trợ như:

• Vệ sinh miệng lưỡi cho trẻ.
• Bổ sung vitamin và khoáng chất.
• Cho trẻ ăn những thực phẩm mềm, dễ tiêu hóa.

Với hơn 17 năm kinh nghiệm cùng mạng lưới hơn 40 chi nhánh trên toàn quốc, Nha khoa Tâm Đức Smile tự hào là điểm đến tin cậy của hàng triệu khách hàng. Sở hữu đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm và công nghệ nha khoa hiện đại, chúng tôi cam kết mang đến giải pháp nha khoa thẩm mỹ an toàn, hiệu quả bền vững và nụ cười khỏe đẹp lâu dài. Hãy liên hệ Hotline 1900.8040 để ĐẶT LỊCH THĂM KHÁM và nhận tư vấn chăm sóc răng miệng toàn diện ngay hôm nay.