Nướu răng: Dấu hiệu nướu khỏe mạnh và cách chăm sóc

Cố vấn chuyên môn: Bác sĩ CKI – Phạm Nguyễn

- Nguyên Phó Trưởng khoa Phẫu thuật Hàm mặt - BV Răng Hàm Mặt TPHCM.
- Giấy phép hành nghề số 004447/HCM - CCHN

Đặt lịch hẹn Xem hồ sơ

1. Nướu răng là gì?

1.1 Khái niệm về nướu răng

Nướu răng là một phần mô mềm đặc biệt trong khoang miệng, bao quanh chân răng và che phủ xương ổ răng. Đây là lớp mô liên kết có tính đàn hồi, được phủ bởi biểu mô miệng, đóng vai trò như “lá chắn tự nhiên” bảo vệ hệ thống răng miệng khỏi sự tấn công của vi khuẩn và các tác động từ bên ngoài.

Trong nha khoa, nướu răng còn được gọi là lợi, là một yếu tố quan trọng trong việc duy trì sức khỏe răng miệng toàn diện. Nếu nướu khỏe mạnh thì răng mới có thể chắc chắn, thực hiện đầy đủ chức năng ăn nhai và thẩm mỹ.

1.2 Cấu tạo và vị trí trong khoang miệng

Cấu tạo của nướu răng gồm 2 phần chính:

• Nướu tự do: Là phần mô bao quanh cổ răng nhưng không dính chặt vào răng, tạo thành khe nướu – nơi dễ tích tụ mảng bám và cao răng.
• Nướu dính: Là phần mô bám chắc vào cổ răng và xương ổ răng, giúp giữ răng ổn định.

Vị trí của nướu răng trải dài khắp cung hàm, bao phủ quanh chân răng, nối liền với niêm mạc miệng và được xem như “khung nền” bảo vệ toàn bộ hệ thống răng.

1.3 Vai trò cơ bản trong hệ thống nâng đỡ răng

Nướu răng cùng với dây chằng nha chu, xương ổ răng và xi măng răng hợp thành một hệ thống nâng đỡ răng gọi là nha chu. Hệ thống này có chức năng:

• Giúp răng đứng vững chắc trên cung hàm.
• Hấp thụ và phân tán lực nhai.
• Duy trì sự liên kết giữa răng – xương – mô mềm.

Một khi nướu răng bị tổn thương, toàn bộ hệ thống nâng đỡ răng sẽ bị ảnh hưởng, dẫn đến các bệnh lý như viêm nướu, tụt nướu, viêm nha chu và thậm chí mất răng.

2. Chức năng chính của nướu

2.1 Bảo vệ chân răng khỏi vi khuẩn và tác động ngoại lực

Một trong những chức năng quan trọng nhất của nướu răng là bảo vệ chân răng. Nướu hoạt động như một hàng rào sinh học, ngăn chặn vi khuẩn xâm nhập sâu vào chân răng và xương ổ răng. Đồng thời, nướu khỏe mạnh còn giảm thiểu sự tác động của lực nhai, lực cắn và các chấn động ngoại lực đến chân răng.

Khi nướu bị viêm hoặc tụt nướu, phần chân răng bị lộ ra, khiến răng trở nên nhạy cảm, dễ đau buốt và có nguy cơ sâu răng chân.

2.2 Hỗ trợ cố định răng trong xương hàm

Cùng với xương ổ răng và dây chằng nha chu, nướu răng có chức năng giữ cho răng luôn đứng vững chắc. Phần nướu dính bám chặt vào răng, giúp ngăn chặn sự dịch chuyển và lung lay của răng.

Nếu nướu yếu hoặc bị viêm nha chu, hệ thống nâng đỡ này suy yếu, răng sẽ dễ bị lung lay, mất đi sự ổn định. Đây là nguyên nhân phổ biến dẫn đến tình trạng mất răng sớm ở người trưởng thành.

2.3 Vai trò trong thẩm mỹ nụ cười

Ngoài yếu tố sức khỏe, nướu răng còn góp phần quan trọng vào thẩm mỹ nụ cười. Một nụ cười đẹp không chỉ cần răng trắng sáng mà còn cần nướu hồng hào, cân đối.

• Nướu khỏe mạnh thường có màu hồng nhạt, bề mặt săn chắc, ôm sát cổ răng.
• Nướu bị viêm thường đỏ sẫm, sưng to, dễ chảy máu khi chải răng.

Trong nha khoa thẩm mỹ, nhiều kỹ thuật chỉnh hình nướu (như tạo hình nướu, ghép nướu) được thực hiện để mang lại nụ cười hài hòa, đặc biệt là trong các trường hợp cười hở lợi.

2.4 Liên quan đến chức năng ăn nhai và phát âm

• Ăn nhai: Nướu đóng vai trò giảm lực, bảo vệ mô cứng của răng trong quá trình ăn nhai. Khi nướu bị viêm hay tổn thương, việc nhai nuốt trở nên khó khăn, thậm chí gây đau nhức kéo dài.
• Phát âm: Sự phối hợp giữa răng, nướu và lưỡi giúp phát ra âm thanh rõ ràng. Khi nướu răng không khỏe, răng lung lay hoặc mất răng, khả năng phát âm có thể bị ảnh hưởng.

3. Dấu hiệu của nướu khỏe mạnh

Một trong những yếu tố quan trọng phản ánh sức khỏe răng miệng chính là tình trạng của nướu răng. Khi nướu khỏe mạnh, chúng không chỉ bảo vệ răng khỏi vi khuẩn mà còn giúp duy trì chức năng ăn nhai ổn định. Dưới đây là các dấu hiệu rõ rệt để nhận biết:

3.1 Nướu hồng hào, săn chắc, không bị viêm đỏ

• Nướu răng khỏe mạnh thường có màu hồng tự nhiên, không quá nhợt nhạt hay đỏ thẫm.
• Bề mặt nướu săn chắc, đàn hồi, không mềm nhũn hoặc có mảng bám trắng bất thường.
• Ngược lại, nếu nướu bị viêm đỏ, sưng to thì đây là dấu hiệu cảnh báo sớm của viêm nướu hoặc bệnh nha chu.

3.2 Không chảy máu khi đánh răng hoặc dùng chỉ nha khoa

• Ở trạng thái khỏe mạnh, nướu răng ôm khít quanh răng, không bị tổn thương khi chải răng đúng cách hoặc khi sử dụng chỉ nha khoa.
• Hiện tượng nướu chảy máu khi vệ sinh thường xuyên là cảnh báo tích tụ cao răng hoặc viêm nướu.

3.3 Không có mùi hôi miệng do viêm nướu

• Hơi thở thơm mát, không có mùi khó chịu là dấu hiệu của nướu khỏe mạnh.
• Ngược lại, hôi miệng kéo dài thường do mảng bám vi khuẩn, viêm nướu hoặc nha chu gây ra. Đây là nguyên nhân ảnh hưởng trực tiếp đến tâm lý và giao tiếp hàng ngày.

3.4 Bề mặt nướu ôm sát vào răng, không tụt, không sưng

• Nướu bình thường có đặc điểm ôm sát quanh cổ răng, tạo thành một “hàng rào” bảo vệ chân răng và xương ổ răng.
• Tụt nướu hoặc sưng phồng là dấu hiệu nguy hiểm, có thể dẫn đến lung lay răng, thậm chí mất răng vĩnh viễn nếu không điều trị kịp thời.

4. Sức khỏe nướu quan trọng như thế nào?

Sức khỏe của nướu răng có mối liên hệ chặt chẽ không chỉ với răng mà còn với toàn bộ cơ thể. Việc duy trì nướu khỏe mạnh mang lại nhiều lợi ích to lớn:

4.1 Ngăn ngừa viêm nướu, nha chu – nguyên nhân chính gây mất răng

• Viêm nướu là giai đoạn sớm, nếu không được kiểm soát sẽ tiến triển thành viêm nha chu.
• Nha chu làm mất bám dính giữa răng và xương hàm, dẫn đến lung lay và rụng răng.
• Do đó, chăm sóc nướu răng khỏe mạnh chính là chìa khóa giúp duy trì hàm răng vững chắc lâu dài.

4.2 Tác động đến sức khỏe toàn thân (nguy cơ tim mạch, tiểu đường)

• Nhiều nghiên cứu cho thấy vi khuẩn từ viêm nướu, nha chu có thể xâm nhập vào máu, làm tăng nguy cơ bệnh tim mạch, đột quỵ và tiểu đường.
• Người mắc bệnh tiểu đường thường có nguy cơ viêm nướu và nha chu cao hơn, gây ra vòng xoắn bệnh lý khó kiểm soát.
• Vì vậy, sức khỏe nướu răng không chỉ ảnh hưởng tại chỗ mà còn liên quan mật thiết đến sức khỏe tổng quát.

4.3 Tầm quan trọng của chăm sóc nướu hàng ngày

• Thực hiện chải răng ít nhất 2 lần/ngày với bàn chải lông mềm.
• Sử dụng chỉ nha khoa để loại bỏ mảng bám giữa kẽ răng – nơi bàn chải không tới được.
• Dùng thêm nước súc miệng diệt khuẩn để giảm nguy cơ viêm nướu.
• Hạn chế thuốc lá, rượu bia và chế độ ăn nhiều đường – tác nhân làm hại nướu răng.

4.4 Khuyến nghị khám răng định kỳ và lấy cao răng để duy trì sức khỏe nướu

• Khám nha khoa định kỳ (6 tháng/lần) giúp phát hiện sớm viêm nướu hoặc bệnh nha chu.
• Lấy cao răng giúp loại bỏ mảng bám cứng đầu – nguyên nhân trực tiếp gây viêm nướu, chảy máu nướu.

Đây là giải pháp hiệu quả để giữ nướu hồng hào, săn chắc và bảo vệ răng miệng toàn diện.

Với hơn 17 năm kinh nghiệm cùng mạng lưới hơn 40 chi nhánh trên toàn quốc, Nha khoa Tâm Đức Smile tự hào là điểm đến tin cậy của hàng triệu khách hàng. Sở hữu đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm và công nghệ nha khoa hiện đại, chúng tôi cam kết mang đến giải pháp nha khoa thẩm mỹ an toàn, hiệu quả bền vững và nụ cười khỏe đẹp lâu dài. Hãy liên hệ Hotline 1900.8040 để ĐẶT LỊCH THĂM KHÁM và nhận tư vấn chăm sóc răng miệng toàn diện ngay hôm nay.