Trẻ mấy tháng mọc răng? Dấu hiệu, lịch mọc & cách chăm sóc từ A đến Z

Trẻ mấy tháng mọc răng luôn là câu hỏi khiến nhiều người băn khoăn khi chăm sóc con trong những năm đầu đời. Theo các chuyên gia tại Nha khoa Tâm Đức Smile, thông thường trẻ sơ sinh sẽ bắt đầu mọc chiếc răng đầu tiên trong khoảng từ 5–8 tháng tuổi, bắt đầu với răng cửa dưới. Sau đó, thứ tự mọc răng sẽ tiếp tục theo lộ trình: răng cửa trên, răng hàm, răng nanh, hoàn thiện vào khoảng 30 tháng với 20 chiếc răng sữa. Trong thời gian mọc răng, trẻ có thể xuất hiện nhiều dấu hiệu mọc răng như: sốt nhẹ, chảy nước dãi, khó chịu, biếng ăn, khiến bạn lo lắng. Đặc biệt, nếu trẻ chậm mọc răng hoặc có biểu hiện mọc răng lệch, cần chú ý đến chế độ dinh dưỡng – nhất là bổ sung canxi và vitamin D đúng cách. Trong bài viết này, Nha khoa Tâm Đức Smile sẽ cùng bạn khám phá chi tiết lịch mọc răng chuẩn theo tháng tuổi, cách nhận biết biểu hiện mọc răng ở trẻ sơ sinh, cũng như hướng dẫn chăm sóc trẻ mọc răng để bé phát triển khỏe mạnh.

1. Trẻ mấy tháng mọc răng? Mốc thời gian chuẩn theo từng giai đoạn

1.1. Mốc thời gian trung bình mọc chiếc răng đầu tiên

Một trong những dấu mốc phát triển mà nhiều người làm cha mẹ quan tâm nhất chính là trẻ mấy tháng mọc răng. Thực tế, thời gian mọc chiếc răng đầu tiên của mỗi bé có thể khác nhau, nhưng theo thống kê y khoa, đa số trẻ sẽ mọc răng đầu tiên vào khoảng 5–8 tháng tuổi.

Chiếc răng đầu tiên thường là răng cửa dưới – dấu hiệu cho thấy hệ tiêu hóa và xương hàm của bé đang phát triển ổn định. Tuy nhiên, vẫn có những bé mọc răng sớm từ tháng thứ 4 hoặc trễ hơn đến tận tháng thứ 10 mới bắt đầu nhú răng.

Nếu bạn thấy bé nhà mình chưa mọc răng sau 9–10 tháng tuổi, đừng quá lo lắng. Hãy tiếp tục theo dõi các dấu hiệu mọc răng như: chảy nước dãi nhiều, bé hay cắn ngón tay hoặc đồ vật, quấy khóc bất thường. Đây đều là biểu hiện báo hiệu chiếc răng nhỏ đầu tiên sắp xuất hiện.

1.2. Trẻ sinh sớm/sinh muộn có ảnh hưởng đến lịch mọc răng?

Bạn có biết thời điểm sinh nở cũng ảnh hưởng đến lịch mọc răng của trẻ không? Các bé sinh thiếu tháng (trước 37 tuần) thường có tốc độ phát triển chậm hơn về mặt thể chất – bao gồm cả quá trình mọc răng.

Trẻ sinh sớm có thể mọc răng muộn hơn 1–2 tháng so với bé sinh đủ tháng. Ngược lại, trẻ sinh đủ tháng và có cân nặng tốt khi chào đời thường mọc răng đúng hoặc sớm hơn mốc 6 tháng.

Tuy nhiên, bạn đừng quá lo nếu bé sinh non mà vẫn chưa mọc răng vào tháng thứ 7 hay 8. Lịch mọc răng không giống nhau ở tất cả trẻ, miễn là bé phát triển bình thường, ăn uống tốt và không có dấu hiệu thiếu hụt dưỡng chất thì hoàn toàn ổn.

1.3. Yếu tố di truyền ảnh hưởng thế nào đến thời gian mọc răng?

Một yếu tố thú vị nữa ảnh hưởng đến thời điểm mọc răng của bé chính là di truyền từ cha mẹ. Nếu bạn hoặc người thân trong gia đình từng mọc răng muộn, rất có thể bé cũng sẽ có xu hướng tương tự.

Yếu tố di truyền không chỉ tác động đến thời gian mọc chiếc răng đầu tiên, mà còn liên quan đến hình dạng răng, độ chắc khỏe của men răng, cũng như cấu trúc xương hàm. Chính vì vậy, việc ghi nhớ "bản đồ răng" của cha mẹ đôi khi có thể giúp bạn dự đoán được hành trình mọc răng của bé yêu.

Tất nhiên, yếu tố di truyền chỉ là một phần. Dinh dưỡng, sức khỏe tổng thể và môi trường sống cũng góp phần quan trọng quyết định việc bé mọc răng sớm hay muộn.

Thời gian mọc răng ở trẻ bị ảnh hưởng một phần bởi yếu tố di truyền

2. Thứ tự mọc răng chuẩn của trẻ theo tháng tuổi

2.1. Sơ đồ lịch mọc răng từ 5 đến 30 tháng tuổi

Để giúp bạn hình dung rõ ràng quá trình mọc răng của bé, dưới đây là lịch mọc răng sữa tiêu chuẩn, áp dụng cho phần lớn trẻ nhỏ:

Tính tổng, đến khoảng 2 tuổi rưỡi, trẻ thường có đầy đủ 20 chiếc răng sữa. Tuy nhiên, khoảng cách 1–3 tháng trước/sau là bình thường nên bạn không cần quá áp lực.

2.2. Răng cửa – răng hàm – răng nanh: Mọc răng nào trước?

Nếu bạn đang thắc mắc răng nào mọc trước, thì đây là thứ tự phổ biến:

• Răng cửa giữa dưới là hai chiếc răng đầu tiên mọc sớm nhất, thường xuất hiện khi bé được khoảng 6 tháng.
• Tiếp theo là răng cửa trên – giúp bé dễ dàng cắn thức ăn mềm.
• Răng cửa bên ở cả hàm trên và dưới sẽ xuất hiện tiếp theo, thường trong giai đoạn 9–13 tháng.
• Sau đó là các răng hàm đầu tiên, tiếp nối bởi răng nanh.
• Cuối cùng, các răng hàm thứ hai mọc hoàn thiện toàn bộ hàm răng sữa.

Thứ tự mọc răng chuẩn như trên không chỉ giúp bé có quá trình nhai, cắn tốt mà còn ảnh hưởng đến khả năng phát âm sau này. Nếu bạn nhận thấy bé mọc lệch trật tự hoặc thiếu một vài vị trí răng, nên theo dõi sát để tránh các vấn đề liên quan đến khớp cắn và thẩm mỹ răng miệng.

2.3. Khi nào bé có đủ 20 chiếc răng sữa?

Răng sữa của trẻ nhỏ không chỉ có chức năng ăn nhai mà còn đóng vai trò giữ chỗ cho răng vĩnh viễn sau này. Do đó, việc theo dõi lịch mọc răng đầy đủ rất quan trọng.

Thông thường, bé sẽ có đủ 20 chiếc răng sữa vào khoảng 24–30 tháng tuổi, tức từ 2 tuổi đến 2 tuổi rưỡi. Các bé gái thường mọc răng sớm và đầy đủ hơn các bé trai, nhưng sự khác biệt không đáng kể.

Bạn nên chú ý:

• Sau 30 tháng, nếu bé vẫn chưa mọc đủ số lượng răng sữa, hãy đến nha sĩ nhi khoa để kiểm tra.
• Việc thiếu răng có thể do yếu tố bẩm sinh, thiếu canxi, hoặc bất thường trong quá trình hình thành mầm răng từ trong bụng mẹ.

Việc mọc đủ và đúng lịch không chỉ giúp bé ăn ngon miệng hơn mà còn tạo tiền đề tốt cho hàm răng vĩnh viễn sau này mọc đều và đẹp.

Thường khoảng 24-30 tháng tuổi, bé sẽ có đủ 20 răng sữa

3. Dấu hiệu nhận biết trẻ đang mọc răng

3.1. Trẻ chảy nước dãi, hay gặm đồ vật

Một trong những dấu hiệu mọc răng phổ biến nhất ở trẻ nhỏ là hiện tượng chảy nước dãi nhiều hơn bình thường. Khi răng sữa chuẩn bị nhú lên khỏi nướu, tuyến nước bọt của bé bắt đầu hoạt động mạnh, dẫn đến việc nước dãi tiết ra nhiều hơn. Bạn có thể thấy quần áo, yếm hoặc cằm bé luôn ẩm ướt, và đôi khi xuất hiện tình trạng nổi mẩn đỏ quanh miệng do da bị kích ứng.

Ngoài ra, trẻ có xu hướng gặm hoặc cắn bất kỳ vật gì trong tầm tay. Hành động này là phản xạ tự nhiên giúp bé giảm cảm giác ngứa hoặc đau nhức nướu. Đồ chơi, góc chăn, tay áo, thậm chí cả ngón tay cũng có thể trở thành “nạn nhân”. Đây là biểu hiện mọc răng ở trẻ sơ sinh dễ nhận biết nhất.

Bạn nên vệ sinh sạch sẽ các vật dụng mà bé tiếp xúc, đồng thời chuẩn bị vòng ngậm nướu chuyên dụng để bé có thể nhai gặm an toàn và giảm cảm giác khó chịu.

3.2. Sốt nhẹ, quấy khóc, mất ngủ ban đêm

Khi trẻ mọc răng, cơ thể có thể phản ứng với cảm giác đau, sưng hoặc viêm nướu, dẫn đến sốt nhẹ. Nhiệt độ thường dao động từ 37,5°C đến 38°C, và không kéo dài quá 1–2 ngày. Nếu bé sốt cao trên 38,5°C hoặc kéo dài nhiều ngày, có thể không phải do mọc răng mà liên quan đến bệnh lý khác.

Ngoài sốt, trẻ quấy khóc nhiều hơn bình thường, đặc biệt vào ban đêm. Điều này khiến bé khó ngủ, ngủ không sâu giấc, và thường tỉnh dậy giữa đêm với tiếng khóc lớn. Một số bé còn có thói quen bám mẹ, không chịu rời tay trong giai đoạn này.

Lúc này, bạn có thể xoa dịu nướu cho bé bằng khăn mát, massage nhẹ nhàng vùng lợi hoặc sử dụng gel hỗ trợ mọc răng (có hướng dẫn bác sĩ). Quan trọng là bạn cần giữ bình tĩnh, vì đây là giai đoạn sinh lý hoàn toàn bình thường trong quá trình phát triển của trẻ.

3.3. Trẻ biếng ăn, đi ngoài phân nhầy khi mọc răng

Không ít trẻ biếng ăn khi mọc răng, do lợi bị đau, cứng hoặc sưng, khiến bé cảm thấy khó chịu khi bú hoặc nhai thức ăn. Một số bé bỏ bú mẹ hoặc bú ít hơn, trong khi bé ăn dặm thì có thể từ chối mọi loại thức ăn quen thuộc.

Song song đó, bạn có thể nhận thấy hiện tượng trẻ đi ngoài phân lỏng hoặc nhầy trong vài ngày, đi kèm với mùi chua nhẹ. Đây là phản ứng nhẹ của hệ tiêu hóa khi cơ thể thay đổi trong giai đoạn mọc răng, không phải là dấu hiệu bệnh lý nếu không có thêm triệu chứng như sốt cao, nôn mửa hay tiêu chảy kéo dài.

Bạn nên cho bé ăn thực phẩm mềm, mát và dễ tiêu hóa như cháo loãng, sữa chua hoặc trái cây nghiền. Đồng thời giữ bé đủ nước để tránh tình trạng mất nước nhẹ nếu phân lỏng kéo dài hơn một ngày.

Trong thời kỳ mọc răng, bé có thể quấy khóc, sốt nhẹ, biếng ăn...

4. Các vấn đề bất thường trong quá trình mọc răng

4.1. Trẻ mọc răng chậm: Nguyên nhân và cách khắc phục

Thông thường, trẻ bắt đầu mọc răng từ tháng thứ 5 đến 8. Tuy nhiên, nếu sau 12 tháng mà bé vẫn chưa có chiếc răng nào, bạn nên lưu ý đến tình trạng trẻ mọc răng chậm. Có nhiều nguyên nhân khiến trẻ mọc răng muộn, bao gồm:

• Yếu tố di truyền: Nếu bố mẹ từng mọc răng muộn, bé cũng có thể bị ảnh hưởng tương tự.
• Thiếu dinh dưỡng: Đặc biệt là thiếu canxi, vitamin D, kẽm.
• Rối loạn nội tiết hoặc bệnh lý bẩm sinh liên quan đến tuyến giáp, tuyến yên.

Để cải thiện tình trạng này, bạn nên:

• Đảm bảo bé được bổ sung đầy đủ vi chất cần thiết, đặc biệt là canxi và vitamin D.
• Cho bé phơi nắng sáng 15–20 phút mỗi ngày.
• Tham khảo bác sĩ nhi nếu bé quá 1 tuổi chưa mọc răng để kiểm tra chuyên sâu.

4.2. Răng mọc lệch, mọc chen nhau: Có đáng lo?

Một số bé khi mọc răng có hiện tượng răng lệch khỏi hàng, chen nhau, hoặc mọc chồng lên nhau. Đây là tình trạng thường gặp ở trẻ có hàm nhỏ hoặc thiếu khoảng trống trên cung hàm. Nếu để lâu, răng vĩnh viễn sau này có thể mọc sai lệch, dẫn đến sai khớp cắn.

Bạn không nên quá lo lắng nếu bé còn dưới 2 tuổi. Tuy nhiên, hãy:

• Theo dõi sát thứ tự và hướng mọc răng.
• Đưa bé đi khám nha sĩ chuyên khoa răng trẻ em nếu thấy tình trạng nghiêm trọng.
• Tập thói quen ngậm ti giả đúng cách, không bú bình quá lâu, vì đây là nguyên nhân dẫn đến răng chìa, răng hô ở trẻ nhỏ.

Phát hiện sớm và can thiệp kịp thời giúp định hình lại cung răng và hạn chế các vấn đề răng miệng về sau.

4.3. Thiếu canxi gây chậm mọc răng không?

Câu trả lời là CÓ. Canxi là khoáng chất đóng vai trò thiết yếu trong việc hình thành men răng, ngà răng và xương hàm. Trẻ thiếu canxi thường bị:

• Chậm mọc răng hoặc răng mọc không đều.
• Răng mềm, dễ mòn hoặc vàng men.
• Chậm biết bò, chậm đứng hoặc đi không vững (nếu thiếu canxi nặng).

Bạn cần bổ sung canxi qua sữa mẹ, sữa công thức, lòng đỏ trứng, cá nhỏ, rau xanh và kết hợp với vitamin D để hấp thu tốt hơn. Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định bổ sung canxi dạng uống, đặc biệt nếu bé có dấu hiệu thiếu hụt rõ rệt.

Việc theo dõi lịch mọc răng và tình trạng dinh dưỡng tổng thể sẽ giúp bạn sớm nhận ra dấu hiệu bất thường và có giải pháp phù hợp cho con.

Thiếu canxi là một trong những nguyên nhân gây chậm mọc răng ở trẻ

5. Cách chăm sóc trẻ trong giai đoạn mọc răng

Khi bước vào giai đoạn mọc răng, trẻ thường trở nên khó chịu, quấy khóc, chảy nước dãi nhiều và đôi khi bị biếng ăn hoặc mất ngủ. Đây là khoảng thời gian đòi hỏi bạn cần kiên nhẫn và áp dụng các phương pháp chăm sóc phù hợp để giúp bé cảm thấy dễ chịu hơn và phát triển khỏe mạnh.

5.1. Cách làm dịu cơn đau nướu cho trẻ

Một trong những biểu hiện phổ biến nhất khi trẻ đang mọc răng là cảm giác đau nhức vùng nướu. Dưới đây là một số cách đơn giản giúp bạn làm dịu cơn đau nướu cho trẻ:

• Massage nướu: Dùng ngón tay sạch hoặc khăn mềm để nhẹ nhàng xoa bóp vùng nướu của bé.
• Cho bé gặm đồ chơi lạnh: Vòng gặm nướu được làm mát trong ngăn mát tủ lạnh giúp giảm đau hiệu quả.
• Sử dụng khăn lạnh: Quấn khăn mềm vào thìa inox đã làm lạnh và cho bé ngậm.
• Tránh các sản phẩm chứa benzocaine: Không nên tự ý sử dụng các thuốc tê vì có thể gây phản ứng phụ nghiêm trọng.

Việc làm dịu nướu cho trẻ không chỉ giúp bé thoải mái hơn mà còn tạo điều kiện thuận lợi để trẻ ăn uống và ngủ ngon.

5.2. Gợi ý đồ ăn cho trẻ đang mọc răng

Khi mọc răng, bé có thể trở nên kén ăn, do vậy bạn cần chọn những thực phẩm mềm, mát và dễ tiêu hóa để hỗ trợ quá trình mọc răng:

• Súp rau củ nghiền: Món ăn dễ nuốt và giàu dinh dưỡng.
• Chuối nghiền hoặc bơ chín: Cung cấp vitamin, lại mềm mịn và dễ ăn.
• Sữa chua không đường: Mát lạnh và dịu nhẹ cho vùng nướu.
• Bánh ăn dặm mềm: Chọn loại ít đường và dễ tan trong miệng.

Hạn chế cho trẻ ăn thực phẩm nóng, cay hoặc quá cứng vì có thể làm nướu bị tổn thương thêm.

5.3. Cách vệ sinh răng miệng cho trẻ chưa mọc răng hoàn chỉnh

Việc vệ sinh răng miệng cho trẻ ngay từ khi chưa mọc răng đầy đủ là rất cần thiết để phòng tránh viêm nướu hay sâu răng sớm:

• Dùng gạc hoặc khăn mềm ẩm để lau nhẹ vùng nướu và lưỡi của bé mỗi ngày.
• Sử dụng bàn chải silicon đầu mềm khi bé đã có từ 1–2 chiếc răng sữa.
• Không cho bé bú bình khi ngủ: Điều này dễ gây tích tụ sữa và đường, làm hỏng men răng non.
• Tránh dùng kem đánh răng chứa flour nếu bé chưa biết nhổ.

Tạo thói quen vệ sinh răng miệng sớm giúp bé hình thành ý thức chăm sóc bản thân ngay từ nhỏ.

Nên tạo thói quen vệ sinh răng miệng cho trẻ từ nhỏ

6. Khi nào cần đưa trẻ đi khám răng?

Không phải lúc nào quá trình mọc răng cũng diễn ra thuận lợi. Dưới đây là những dấu hiệu bạn cần chú ý để đưa trẻ đi khám răng đúng thời điểm.

6.1. Trẻ quá 10 tháng chưa mọc chiếc răng nào

Trẻ quá 10 tháng chưa mọc răng có thể là dấu hiệu cho thấy sự chậm phát triển răng sữa:

• Nguyên nhân có thể do thiếu canxi, thiếu vitamin D, yếu tố di truyền hoặc rối loạn tuyến giáp.
• Bạn nên đưa bé đi khám nhi khoa hoặc nha khoa nhi để được kiểm tra kịp thời.

Can thiệp sớm sẽ giúp bé tránh các vấn đề về răng miệng lâu dài.

6.2. Răng mọc có dấu hiệu bất thường

Khi bé có biểu hiện răng mọc lệch, chen chúc, lồi lõm hoặc chỉ mọc một bên hàm, bạn nên đưa trẻ đi khám ngay:

• Có thể cần can thiệp chỉnh nha sớm.
• Việc phát hiện và xử lý sớm giúp tránh ảnh hưởng đến hàm răng vĩnh viễn sau này.

6.3. Tư vấn bổ sung canxi, vitamin D cho trẻ

Việc bổ sung đúng cách canxi và vitamin D sẽ hỗ trợ quá trình mọc răng hiệu quả hơn:

• Cho bé phơi nắng sáng để tăng hấp thu vitamin D tự nhiên.
• Thực đơn giàu canxi: Sữa, phô mai, trứng, đậu hũ, cải bó xôi…
• Có thể dùng thêm thuốc bổ sung canxi theo chỉ định của bác sĩ.

Đừng tự ý bổ sung quá liều vì có thể gây ảnh hưởng đến thận hoặc tiêu hóa.

Nên đưa trẻ đến gặp bác sĩ để thăm khám nếu trẻ chậm mọc răng hoặc răng mọc có dấu hiệu bất thường

7. Giải đáp các thắc mắc thường gặp

7.1. Mọc răng có gây sốt cao không?

Thông thường, sốt khi mọc răng là sốt nhẹ (dưới 38,5 độ C). Nếu bé sốt cao trên 39 độ, bỏ ăn, lờ đờ, bạn nên đưa trẻ đi khám ngay vì đó có thể là dấu hiệu của bệnh lý khác như viêm tai, nhiễm siêu vi…

7.2. Nên cho bé cắn vòng mọc răng không?

Vòng mọc răng là dụng cụ hữu ích giúp massage nướu và giảm đau tự nhiên. Tuy nhiên:

• Hãy chọn loại được làm từ silicon an toàn, không BPA.
• Tránh dùng các loại có nước bên trong dễ vỡ.
• Luôn vệ sinh sạch sẽ trước và sau khi bé dùng.

7.3. Trẻ đang mọc răng có nên uống thuốc hạ sốt?

Chỉ nên cho bé uống thuốc hạ sốt khi:

• Bé sốt từ 38,5 độ C trở lên.
• Bé tỏ ra khó chịu, mất ngủ hoặc quấy khóc liên tục.

Bạn có thể dùng Paracetamol liều phù hợp theo cân nặng, nhưng tốt nhất nên có chỉ định của bác sĩ nhi khoa.

Các thông tin và sản phẩm được đề cập trong bài viết chỉ nhằm mục đích tham khảo. Bạn nên trao đổi trực tiếp với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên gia y tế để nhận được tư vấn phù hợp với tình trạng cụ thể.