Viêm tủy răng: Nguyên nhân, dấu hiệu, biến chứng và cách trị

Cố vấn chuyên môn: Bác sĩ CKI – Phạm Nguyễn

- Nguyên Phó Trưởng khoa Phẫu thuật Hàm mặt - BV Răng Hàm Mặt TPHCM.
- Giấy phép hành nghề số 004447/HCM - CCHN

Đặt lịch hẹn Xem hồ sơ

Viêm tủy răng là tình trạng viêm nhiễm xảy ra ở phần tủy răng – nơi chứa mạch máu và thần kinh, thường xuất phát từ sâu răng nặng, nhiễm trùng tủy hoặc chấn thương răng. Người bệnh thường gặp triệu chứng như đau nhức răng dữ dội, răng nhạy cảm với nóng lạnh, sưng nướu và có nguy cơ dẫn đến áp xe răng, viêm quanh chóp nếu không được điều trị kịp thời. Các phương pháp điều trị nội nha hiện đại như chữa tủy răng bằng máy, trám bít ống tủy bằng Gutta-percha, kết hợp chụp CT Conebeam giúp bảo tồn răng hiệu quả. Sau khi điều trị, bệnh nhân có thể cần bọc răng sứ để bảo vệ răng, tránh gãy vỡ. Để phòng tránh, bạn nên vệ sinh răng miệng đúng cách, khám nha khoa định kỳ và trám sớm khi phát hiện sâu răng nhằm ngăn ngừa những biến chứng nguy hiểm như tủy hoại tử hay mất răng vĩnh viễn.

1. Nguyên nhân gây viêm tủy răng

Viêm tủy răng là tình trạng phần tủy – bộ phận chứa mạch máu và dây thần kinh bên trong răng – bị viêm nhiễm, hoại tử do tác động từ bên ngoài. Việc hiểu rõ nguyên nhân sẽ giúp người bệnh chủ động hơn trong phòng ngừa và điều trị.

1.1. Sâu răng tiến triển không điều trị

• Sâu răng là nguyên nhân phổ biến nhất dẫn đến viêm tủy răng. Khi lỗ sâu chỉ mới ảnh hưởng đến men và ngà răng, bệnh nhân có thể chưa thấy đau nhiều. Tuy nhiên, nếu không được trám bít kịp thời, vi khuẩn sẽ tấn công vào vùng tủy.
• Quá trình này gây ra nhiễm trùng tủy, dẫn đến đau nhức dữ dội và có nguy cơ áp xe quanh chóp nếu kéo dài.
• Đây là lý do bác sĩ nha khoa luôn khuyên nên khám răng định kỳ 6 tháng/lần để phát hiện và xử lý sâu răng ngay từ giai đoạn sớm.

1.2. Viêm nướu, viêm quanh răng lan vào tủy

• Khi người bệnh mắc viêm nướu, viêm nha chu, viêm quanh răng, ổ vi khuẩn ở nướu có thể lan xuống sâu hơn và tấn công vào hệ thống ống tủy.
• Tình trạng này thường thấy ở bệnh nhân có cao răng tích tụ lâu ngày hoặc không vệ sinh răng miệng đúng cách.
• Nếu không điều trị kịp thời, viêm nướu sẽ trở thành nguồn lây nhiễm khiến tủy răng bị tổn thương, dẫn đến viêm tủy cấp hoặc mạn tính.

1.3. Tai nạn, chấn thương răng

• Những va đập mạnh do tai nạn giao thông, chơi thể thao, ngã té có thể gây nứt, mẻ, vỡ răng.
• Khi lớp bảo vệ men – ngà răng bị tổn thương, vi khuẩn dễ dàng xâm nhập vào buồng tủy, gây viêm tủy răng cấp.
• Trong một số trường hợp, tủy răng có thể hoại tử âm thầm mà không có dấu hiệu rõ rệt, chỉ phát hiện qua chụp X-quang tại nha khoa.

1.4. Thói quen xấu: nghiến răng, ăn ngọt nhiều

• Người có thói quen nghiến răng khi ngủ sẽ làm mòn men răng nhanh chóng. Lớp ngà lộ ra sẽ trở nên nhạy cảm, tạo điều kiện để vi khuẩn tấn công tủy.
• Bên cạnh đó, việc ăn nhiều đồ ngọt, uống nước ngọt có gas nhưng không vệ sinh răng miệng đúng cách là “mảnh đất màu mỡ” cho vi khuẩn Streptococcus mutans phát triển, gây sâu răng và dẫn đến viêm tủy.
• Đây là những nguyên nhân có thể phòng tránh bằng cách thay đổi thói quen ăn uống và chăm sóc răng miệng hàng ngày.

2. Dấu hiệu viêm tủy răng

Nhận biết sớm dấu hiệu viêm tủy răng giúp người bệnh đến nha khoa kịp thời, tránh những biến chứng nghiêm trọng. Các dấu hiệu thường gặp gồm:

2.1. Đau nhức dữ dội, đặc biệt về đêm

• Đau răng là triệu chứng điển hình nhất khi tủy răng bị viêm. Cơn đau thường có tính tự phát, kéo dài, dữ dội hơn vào ban đêm khi nằm nghỉ.
• Người bệnh có thể bị mất ngủ, suy nhược sức khỏe do cơn đau liên tục. Đây là giai đoạn viêm tủy cấp cần được xử lý sớm.

2.2. Ê buốt khi ăn uống nóng, lạnh, chua, ngọt

• Khi tủy răng bị viêm, hệ thống dây thần kinh trong răng trở nên nhạy cảm. Chỉ cần uống nước lạnh, ăn đồ chua hay ngọt, người bệnh sẽ thấy buốt nhói lan lên tận óc.
• Đây là dấu hiệu đặc trưng giúp phân biệt sâu răng bình thường và viêm tủy răng.

2.3. Sưng nướu, chảy mủ quanh răng

• Một số trường hợp, viêm tủy nặng có thể gây sưng lợi, đỏ tấy quanh chân răng.
• Khi hình thành ổ áp xe quanh chóp, người bệnh sẽ thấy có mủ chảy ra ở nướu, kèm hơi thở có mùi khó chịu.
• Đây là dấu hiệu cảnh báo biến chứng nguy hiểm nếu không điều trị kịp thời.

2.4. Hơi thở có mùi khó chịu

• Do quá trình hoại tử tủy và sự phát triển của vi khuẩn yếm khí, hơi thở bệnh nhân có mùi hôi nặng, không cải thiện dù đã vệ sinh răng miệng thường xuyên.
• Đây không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe răng miệng mà còn khiến bệnh nhân mất tự tin trong giao tiếp hàng ngày.

Hơi thở có mùi khó chịu, một trong những dấu hiệu của bệnh viêm tủy răng

3. Biến chứng nguy hiểm nếu không điều trị viêm tủy răng

Khi viêm tủy răng không được điều trị kịp thời, người bệnh có thể phải đối mặt với hàng loạt biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe răng miệng và toàn thân. Những biến chứng này thường tiến triển âm thầm, ban đầu chỉ gây đau nhức hoặc sưng nướu, nhưng về lâu dài có thể dẫn đến mất răng hoặc nhiễm trùng lan rộng.

3.1. Áp xe răng, viêm quanh chóp

• Áp xe răng là tình trạng tụ mủ quanh chân răng do vi khuẩn tấn công vào tủy răng hoại tử. Người bệnh thường có biểu hiện sưng nướu, đau nhức dữ dội, đôi khi kèm sốt.
• Viêm quanh chóp răng là giai đoạn nặng hơn, khi tổ chức quanh chân răng bị phá hủy. Hậu quả là răng lung lay, khó nhai và dễ gãy rụng.
• Nếu không xử lý bằng điều trị nội nha hoặc nhổ răng, tình trạng này có thể tái phát nhiều lần, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến xương hàm.

3.2. Nhiễm trùng lan rộng gây viêm xương hàm

• Vi khuẩn từ tủy răng bị viêm có thể lan rộng ra các mô xung quanh, dẫn đến viêm xương hàm – biến chứng hiếm nhưng rất nguy hiểm.
• Người bệnh có biểu hiện sưng to vùng mặt, khó há miệng, thậm chí nhiễm trùng huyết nếu vi khuẩn đi vào máu.
• Trong nhiều trường hợp, bệnh nhân cần điều trị bằng kháng sinh liều cao, kết hợp phẫu thuật loại bỏ phần xương hoại tử, gây tốn kém và đau đớn.

3.3. Mất răng, tiêu xương hàm

• Khi tủy răng hoại tử kéo dài, chân răng không còn được nuôi dưỡng, dẫn đến rụng răng tự nhiên hoặc bắt buộc phải nhổ bỏ.
• Sau khi mất răng, vùng xương hàm không còn chịu lực nhai sẽ dần bị tiêu biến, khiến gương mặt lõm hóp, già nua.
• Trường hợp này muốn khắc phục thường phải trồng răng Implant – giải pháp phức tạp và chi phí cao (13.000.000 – 35.000.000 VNĐ/răng).

3.4. Ảnh hưởng đến sức khỏe toàn thân

• Vi khuẩn từ vùng tủy răng viêm có thể lan qua đường máu, gây ra các bệnh lý toàn thân như viêm nội tâm mạc, viêm phổi, hoặc ảnh hưởng đến hệ tim mạch – hô hấp.
• Một số nghiên cứu cho thấy sức khỏe răng miệng kém làm tăng nguy cơ tai biến mạch máu não và bệnh tiểu đường trở nên nặng hơn.
• Do đó, điều trị viêm tủy răng không chỉ là bảo vệ răng mà còn là bảo vệ sức khỏe tổng thể.

4. Cách phòng ngừa và xử lý viêm tủy răng

Phòng bệnh bao giờ cũng tốt hơn chữa bệnh. Với viêm tủy răng, việc phòng ngừa ngay từ đầu sẽ giúp tiết kiệm chi phí, tránh đau đớn và những biến chứng nguy hiểm.

4.1. Chăm sóc răng miệng đúng cách

• Đánh răng ít nhất 2 lần/ngày bằng kem chứa fluoride.
• Sử dụng chỉ nha khoa và nước súc miệng kháng khuẩn để làm sạch mảng bám.
• Thói quen chăm sóc răng miệng khoa học sẽ giảm nguy cơ sâu răng – nguyên nhân hàng đầu dẫn đến viêm tủy răng.

4.2. Hạn chế thức ăn ngọt, có gas

• Thực phẩm chứa nhiều đường và nước ngọt có gas là “thủ phạm” làm vi khuẩn trong khoang miệng sinh sôi, tạo acid phá hủy men răng.
• Thay thế bằng thực phẩm giàu canxi và vitamin D để củng cố sức khỏe răng miệng.
• Uống nhiều nước lọc để cân bằng pH, hạn chế mảng bám.

4.3. Khám và cạo vôi răng định kỳ 6 tháng/lần

• Đây là biện pháp quan trọng giúp phát hiện sớm các vấn đề sâu răng, viêm lợi.
• Cạo vôi răng định kỳ giúp loại bỏ mảng bám cứng mà bàn chải không làm sạch được.
• Các nha sĩ khuyến cáo mỗi người nên đi khám răng ít nhất 2 lần/năm.

Cạo vôi răng định kỳ, giúp loại bỏ mảng bám để ngăn ngừa sâu răng và viêm tủy.

4.4. Điều trị nội nha kịp thời nếu phát hiện viêm tủy

• Khi có dấu hiệu như đau nhức răng kéo dài, ê buốt dữ dội, cần đến nha khoa để được kiểm tra.
• Điều trị nội nha (chữa tủy) là phương pháp giúp loại bỏ phần tủy viêm, làm sạch ống tủy và trám bít để bảo tồn răng thật.
• Chi phí trung bình: 800.000 – 2.500.000 VNĐ/răng, tùy tình trạng và công nghệ áp dụng.

4.5. Giữ liên hệ với bác sĩ nha khoa khi có dấu hiệu bất thường

• Không nên tự ý dùng thuốc kháng sinh hay giảm đau kéo dài mà chưa có chỉ định.
• Luôn tuân theo hướng dẫn của bác sĩ để tránh biến chứng.
• Với các trường hợp đã từng chữa tủy, cần tái khám đúng lịch để đảm bảo kết quả điều trị lâu dài.

Với hơn 17 năm kinh nghiệm cùng mạng lưới hơn 40 chi nhánh trên toàn quốc, Nha khoa Tâm Đức Smile tự hào là điểm đến tin cậy của hàng triệu khách hàng. Sở hữu đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm và công nghệ nha khoa hiện đại, chúng tôi cam kết mang đến giải pháp nha khoa thẩm mỹ an toàn, hiệu quả bền vững và nụ cười khỏe đẹp lâu dài. Hãy liên hệ Hotline 1900.8040 để ĐẶT LỊCH THĂM KHÁM và nhận tư vấn chăm sóc răng miệng toàn diện ngay hôm nay.